Statut jest fundamentem każdej organizacji, w tym funduszu inwestycyjnego, określającym jego wewnętrzną strukturę, zasady funkcjonowania i cele. Sporządzenie tego dokumentu wymaga precyzji, wiedzy prawnej i strategicznego podejścia.
Napisanie statutu funduszu to złożone zadanie, które wykracza poza zwykłe sporządzenie regulaminu. Stanowi on „konstytucję” organizacji, niezbędną do uzyskania zezwolenia na działalność i kluczową dla ochrony interesów uczestników. Właściwe podejście często wymaga skorzystania z profesjonalnego doradztwa prawno-podatkowego.
Kluczowe etapy pisania statutu funduszu inwestycyjnego
Proces tworzenia statutu jest ściśle regulowany prawnie, zwłaszcza w przypadku funduszy inwestycyjnych działających na podstawie Ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Wymaga on formalnego sporządzenia w formie aktu notarialnego i zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF).
Faza wstępna: Ustalenie ram funduszu
Na tym etapie konieczne jest zdefiniowanie fundamentalnych założeń funduszu, które będą stanowić szkielet dla dalszych zapisów statutowych.
Definicja celu inwestycyjnego i typu funduszu
Należy precyzyjnie określić cel inwestycyjny (np. wzrost kapitału, generowanie dochodu) oraz zasady polityki inwestycyjnej (rodzaje dopuszczalnych lokat, stopień ryzyka). To kluczowy element statutu, który bezpośrednio wpływa na decyzje inwestorów.
Niezbędne jest także wskazanie rodzaju funduszu (np. otwarty, zamknięty, specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty), co determinuje dalsze wymogi prawne i organizacyjne.
Określenie danych identyfikacyjnych i struktury
Statut musi zawierać podstawowe dane, takie jak:
- Nazwa i rodzaj funduszu inwestycyjnego.
- Firma, siedziba i adres towarzystwa (TFI) zarządzającego funduszem.
- Firma, siedziba i adres depozytariusza – podmiotu sprawującego pieczę nad aktywami.
Jak napisać statut funduszu?
Głównym zadaniem jest przełożenie ustaleń strategicznych na język prawny, zgodnie z wymogami ustawowymi.
Postanowienia finansowe i kapitałowe
Sekcja ta koncentruje się na mechanizmach pozyskiwania i zarządzania kapitałem:
Określenie łącznej wysokości wpłat do funduszu (w przypadku FIZ).
Wskazanie rodzajów papierów wartościowych (zdematerializowanych i innych), które mogą być przedmiotem wpłat.
Ustalenie minimalnej wysokości wpłaty (w przypadku FIO).
Zasady dotyczące wypłacania dochodów uczestnikom (bez odkupywania jednostek/certyfikatów lub poprzez wykup).
Organy funduszu i zasady reprezentacji
Statut musi jasno definiować organy funduszu (jeśli są inne niż towarzystwo i depozytariusz) oraz sposób jego reprezentacji. W funduszach otwartych i specjalistycznych FIO konieczne jest określenie zasad i trybu działania zgromadzenia uczestników.
Zasady wyceny aktywów i koszty
Ważnym elementem jest precyzyjne opisanie metod i zasad wyceny aktywów, co musi być potwierdzone oświadczeniem firmy audytorskiej. Ponadto, statut określa rodzaje i wysokość kosztów obciążających fundusz (np. opłaty manipulacyjne, wynagrodzenie za zarządzanie), co jest kluczowe dla przejrzystości i oceny opłacalności inwestycji.
Faza formalizacji i zezwolenia
Ostatnie etapy to nadanie statutowi mocy prawnej i formalne zatwierdzenie działalności funduszu.
Akt notarialny i wniosek do KNF
Statut funduszu inwestycyjnego musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego. Następnie projekt statutu wraz z szeregiem innych dokumentów (m.in. umową z depozytariuszem, prospektem informacyjnym, informacjami o kadrze zarządzającej) jest składany do Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) w celu uzyskania zezwolenia na utworzenie funduszu.
Znaczenie doradztwa prawno-podatkowego
Z uwagi na złożoność i rygorystyczne wymogi prawne (Ustawa o funduszach inwestycyjnych), doradztwo prawno-podatkowe jest w tym procesie niezbędne.
Profesjonalni doradcy dbają o:
- Zgodność statutu z obowiązującymi przepisami i uniknięcie błędów formalnych.
- Optymalne sformułowanie zapisów dotyczących polityki inwestycyjnej i podatkowej.
- Przygotowanie pełnej dokumentacji do KNF, co przyspiesza proces uzyskania zezwolenia.
FAQ
- Kto nadaje statut funduszowi inwestycyjnemu?
Statut funduszowi inwestycyjnemu nadaje Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI), które zarządza danym funduszem, zgodnie z obowiązującym prawem, a następnie statut wymaga zatwierdzenia przez KNF. - Czy zmiana statutu funduszu jest skomplikowana?
Tak, zmiana statutu funduszu inwestycyjnego (zwłaszcza w zakresie kluczowych elementów jak cel inwestycyjny czy polityka lokacyjna) często wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Zmiany wchodzą w życie po upływie określonego w ustawie terminu od dnia ich ogłoszenia. - W jakim celu potrzebne jest doradztwo prawno-podatkowe przy pisaniu statutu?
Doradztwo prawno-podatkowe jest kluczowe, aby statut był w pełni zgodny z restrykcyjnymi przepisami Ustawy o funduszach inwestycyjnych, optymalizował kwestie podatkowe dla funduszu i jego uczestników oraz zawierał wszystkie elementy wymagane przez KNF, minimalizując ryzyko opóźnień w procesie zatwierdzania. - Czym różni się statut funduszu inwestycyjnego od statutu fundacji?
Statut funduszu inwestycyjnego jest ściśle regulowany ustawą dotyczącą funduszy inwestycyjnych, koncentrując się na finansach, zarządzaniu aktywami i prawach uczestników. Statut fundacji, regulowany ustawą o fundacjach, koncentruje się na celach społecznych/gospodarczych, majątku założycielskim i organach (zarząd, rada).
